Onze voeding: to GGO or not to GGO…

Wij mensen doen al meer dan zesduizend jaar aan landbouw. Om uiteindelijk commercieel het meeste uit de oogst te kunnen halen speelt ook de wetenschap (biotechnologie) hierin een grote rol. Zo is binnen de landbouw het fenomeen Genetially Modified Organism (GMO), Genetisch Gemodificeerd Organisme (GGO) in het Nederlands, ontstaan. In 1944 voor het eerst toegepast en in 1994 werd het eerste Genetisch Gemodificeerde voedsel op de markt gebracht. Ondertussen in steeds meer landen toegestaan en in vele voedingsmiddelen gebruikt. Positief? Wij denken van niet…

Wat is GGO?

Bij genetische technologie wordt het DNA van een organisme aangepast, niet bij vermeerdering of een recombinatie. Dit is de moderne vorm van biotechnologie. In de klassieke biotechnologie werd het DNA van organismen indirect aangepast door deze bijvoorbeeld te kruisen. Je hebt bijvoorbeeld een zalm welke twee keer zo hard groeit door een groeihormoongen uit paling. Ook betreft mensen hebben deze ontwikkelingen een gevolg, gentherapie werd geboren. Een mogelijkheid om erfelijke aandoeningen te genezen, een discussie waard…

De meest ‘populaire’ soorten GGO’s zijn genetische gemodificeerde plantensoorten. Denk aan variëteiten van maïs, soja, grassen, koolzaad en katoen. Deze zijn voornamelijk zo populair omdat deze in ‘originele staat’ nogal te kampen hadden met insecten en plagen. De soorten die we nu kennen zijn veelal na een lang proces van aanpassing, selectie en veredeling een verre afstammeling van de originele plant. Ze lijken er vaak niet eens op.

GGO’s zijn op diverse manieren van invloed op de biodiversiteit. Een voorbeeld is dat een nieuwe stof in het gewas giftig is voor bepaalde insecten of voor insecten of dieren die indirect deze stof binnenkrijgen (bv. het lieveheersbeestje via bladluis). Ook kan het zijn dat de akkers door de genetische manipulatie niet meer omgeploegd hoeft te worden. Dat pakt positief uit voor wormen en insecten in de grond, minder voor de vogels.

Voor-en tegenstand van GGO’s. Vragen bij GGO

Door genetische eigenschappen in planten te wijzigen komen er een hoop nieuwe zorgen bij. Wat wordt de evolutie hiervan? Hoe veilig zijn deze nieuwe gewassen? Wat is het effect hiervan op ons of op die van de hele voedselketen? Vragen waarvan we het antwoord vaak niet weten. Enkel de tijd zal het ons leren. Is dat het risico waard?

GGO’s hebben ‘voordelen’ in die zin dat de planten (of andere organismen) vaak sterkere overlevers zijn. Daarnaast kunnen gewassen zo worden aangepast dat ze geen pesticiden meer nodig hebben. Daarnaast kunnen ze er voor zorgen dat de voedingswaarde van de producten veranderd (bijvoorbeeld meer vitaminen in een tomaat). Commercieel gezien vooral interessant. Dit is de reden dat dergelijk praktijken gebeuren. Toch is het, globaal gezien, belangrijk ons ook af te vragen wat deze commerciële waarde ons nu eigenlijk brengt op lange termijn. Op welke manier wordt de aarde hier nu eigenlijk beter van?

Televisieprogramma Zembla laat zendt een reportage uit van veelvuldig onderscheiden Franse journalist Paul Moreira. De Franse onderzoeksjournalist volgt het spoor van de bedrijven die handelen in genetisch gemanipuleerde gewassen en de bijbehorende bestrijdingsmiddelen.

Argumenten om geen producten te kopen die GGO bevatten:

• Het is niet duidelijk wat de gevolgen zijn als de soort zich niet in een gecontroleerde omgeving begeeft maar zich vermengd met de natuurlijke populatie.

• Het is niet duidelijk welke gevolgen het heeft voor de biodiversiteit.

• Heb je een allergie: het wordt steeds onduidelijker waar allergenen in zitten en nieuwe allergieën kunnen ontstaan.

• De gewassen worden steeds beter beschermd tegen onkruidverdelgers.

• Octrooien worden verstrekt waardoor grootmachten zoals Monsanto de touwtjes in handen krijgen, ook betreffende de wereldpolitiek.

• Door de sterkte van de gewassen verdringen deze vaak de originele gewassen. Deze kunnen uiteindelijk uitsterven.

• Het verbouwen van gewassen wordt duurder doordat er licentiekosten afgedragen dienen te worden.

• Boeren worden afhankelijker van grotere bedrijven en kunnen onder druk gezet worden.

Grootste argument en grootste onrust:

GGO heeft tot op heden nog geen oplossing geboden voor de voedselproblematiek die er is. Nog steeds worden er gigantische hoeveelheden voedsel weggegooid: ongeveer een derde. 795 Miljoen mensen hebben niet genoeg eten. We gebruiken voedsel vooral voor veedieren, we zijn niet bang voor en hoop pesticiden, sluiten dieren samen op in een stal maar eten geen appels meer die een bruin vlekje hebben.

GGO in Europa

In Europa wordt er slechts één GGO-gewas geteeld: insectenresistente maïs MON810. Een GGO-product komt niet zomaar op de Europese markt, het moet aan een goedkeuringsprocedure worden onderworpen. Hierbij wordt de veiligheid van mens, dier en leefmilieu bekeken in zoverre als mogelijk is. De vrijheid van de consument om al dan niet te kiezen voor GGO’s is in het Europese GGO-beleid opgenomen. Daarnaast dienen genetisch gewijzigde producten herkenbaar te zijn: de vermelding ‘genetisch gewijzigd’ staat op het etiket.

GGO bij Amanprana

Zoals je waarschijnlijk al uit de tekst op kunt maken zijn wij bij Amanprana geen voorstanders van GGO, tegenstanders zelfs. Alle Amanprana-producten zijn dan ook bewust non-GGO. Dit dragen wij ook uit op onze etiketten zodat jij als consument de keuze kunt maken.

Bronnen/meer lezen:
http://www.favv-afsca.be/plantaardigeproductie/plantaardigeproducten/ggo/
http://www.vib.be/nl/educatie/Documents/VIB_De_Veiligheid_van_genetische_gewassen.pdf
http://www.argusactueel.be/internationaal-nieuws/het-grote-ggo-debat-deel-1-argumenten-contra-ggos
https://nl.wikipedia.org/wiki/Genetische_technologie
https://nl.wikipedia.org/wiki/Genetisch_gemodificeerd_organisme