Resistente bacteriën ontstaan in grote rivieren door de hoge gehaltes aan antibiotica die aanwezig zijn in deze wateren.
Een wereldwijde studie bevestigt het vermoeden dat vele rivieren, zoals de Theems, de Loire, de Donau en de Tigris, overladen zijn met antibiotica.
Rivieren zijn de belangrijkste bron voor bacteriën om resistentie te ontwikkelen tegen antibiotica.
“Veel van de genen die resistent worden, zien we bij omgevingsbacteriën” zegt prof. W. Gaze, van de Universiteit van Exeter.
Volgens de Verenigde Naties zouden resistente bacteriën tegen 2050 10 miljoen extra doden veroorzaken.
Drugs, zoals antibiotica, vinden hun weg naar rivieren via menselijk/dierlijk afval, door lekken van afvalwaterzuiveringsinstallaties en faciliteiten voor de productie van medicijnen.
“Het is best eng en deprimerend.” zei Alistair Boxall, een milieuwetenschapper aan de Universiteit van York, die leiding gaf aan het onderzoek.
Monsters die genomen zijn uit de Donau in Oostenrijk bevatten zeven soorten antibiotica (4x het niveau dat als veilig wordt beschouwd), waaronder clarithromycine, dat wordt gebruikt voor de behandeling van luchtweginfecties, zoals pneumonie en bronchitis.
De Donau vertrekt in het zwarte woud, gaat door Oostenrijk en mondt uit in de Zwarte Zee. De Donau, is de op één na langste rivier van Europa.
De Theems, tegenwoordig beschouwd als een van de schoonste rivieren van Europa, was samen met enkele zijrivieren besmet door een mengsel van vijf verschillende soorten antibiotica.
Eén locatie aan de rivier en drie aan de zijrivieren waren vervuild boven veilige niveaus. Ciprofloxacine, dat infecties van de huid en urinewegen behandelt, piekte op meer dan drie keer de veilige antibiotica niveaus.
Zelfs rivieren die besmet zijn met lage niveaus van antibiotica vormen een bedreiging, zei Gaze. “Zelfs de lage concentraties antibiotica in Europese rivieren kunnen de evolutie van resistentie stimuleren en de kans vergroten dat resistente genen overgaan op menselijke pathogenen”, zegt hij.
In 111 van de locaties overschreden de concentraties van antibiotica veilige niveaus, in de ergste gevallen met meer dan 300 keer boven de veilige limiet.
In Bangladesh werd metronidazol, gebruikt om vaginale infecties te behandelen, meer dan 300 keer boven het veilige niveau gevonden, .
De residuen werden in de buurt van een afvalwaterzuiveringsinstallatie gedetecteerd. In landen met een lager inkomen ontbreekt vaak de technologie om geneesmiddelen uit water te verwijderen.
Ongepast afvoeren van rioolwater en rechtstreeks in rivieren gestort afval, werd waargenomen op een locatie in Kenia, dit resulteerde in hoge antibioticum concentratie tot 100 keer boven het veilige niveau. Het onderzoeksteam is nu van plan om de milieueffecten van antibiotische vervuiling op dieren in het wild, waaronder vissen, ongewervelde dieren en algen, te beoordelen. Ze verwachten ernstige gevolgen.
“De medicijngehaltes in sommige Keniaanse rivieren waren zo hoog dat geen vis kon overleven.” zei Boxall.