Naast de eigenschappen is het ook belangrijk iets te weten te komen over de smaken van voedsel. In de Ayurveda kent men 6 smaken: zoet, wrang, zuur, zout, scherp en bitter. Iedere smaak wordt net als de dosha’s (eigenschappen) telkens samengesteld uit twee elementen.

Zo bestaat de smaak zoet uit aarde en water en de smaak zuur uit vuur en water. Eerder zagen we al dat ieder element bepaalde guna’s heeft: zo heeft water onder andere de guna’s zwaar, koud, vochtig, vloeibaar, langzaam. Door de elementen van bepaalde smaken en de daarbij behorende guna’s goed te bestuderen, zul je al snel begrijpen wat de invloed van die smaken is op je mentale en fysieke gestel.

Zoet water + aarde
Zuur water + vuur
Zout aarde + vuur
Scherp vuur + lucht
Bitter lucht + ether
Wrang lucht + aarde

De 6 smaken in Ayurveda

Zoet

De zoete smaak bestaat uit water en aarde en komt vooral met kapha kwaliteiten overeen. Zoet is zwaar en koel. De zoete smaak is zeer voedend, het meest voedend van alle smaken. Zoet voedt ons bloedplasma en onze weefsels en zorgt ervoor dat we in contact komen met ons lichaam, dat we gronden en dat we makkelijker kunnen genieten van het leven. Zoet bevordert de vruchtbaarheid maar teveel zoet maakt het lichaam slap.

Voorbeelden van zoete voeding zijn granen, dadels en pompoenen.

Zuur

Zuur bestaat uit water en vuur. Het is een smaak die goed gedoseerd moet zijn. Gebruik je zuur niet in de juiste dosis, dan roept het snel conflicten op. Zo kan teveel zuur zorgen voor agressie en ontstekingen in het lichaam. De zure smaak maakt mensen wakker en zorgt ervoor dat hun gedachten en emoties helder worden. Zuur prikkelt en stimuleert de spijsvertering. Teveel zuur kan het bloed ziek maken en de vruchtbaarheid zwak.

Voorbeelden van zure voeding zijn citroen, tamarinde, wijn en gefermenteerde producten zoals zuurkool.

Zout

Zout bestaat uit aarde en vuur en vind je enkel in mineralen en niet in planten. Zout geeft hardheid en structuur aan mensen en zorgt voor gronding. Het is ook een smaakmaker, alles smaakt beter met een snuifje zout, en zal ook beter worden verteerd. Teveel zout echter maakt het bloed en de huid ziek.

Voorbeelden van zoute voeding zijn zeezout, himalayazout, rotszout,…

Piquant

De scherpe smaak bestaat uit vuur en lucht. Scherp stimuleert onze spijsvertering, bevordert de opname van voedsel en zorgt ervoor dat onze afvalstoffen verbranden. Scherpe voeding zorgt ervoor dat we snel en scherp kunnen denken en ingewikkelde zaken gemakkelijker kunnen doorzien. Teveel scherpe voeding maakt ons over kritisch en wakkert echter bloedingen en ontstekingen aan.

Voorbeelden van scherpe voeding zijn specerijen als peper en gember.

Bitter

Bitter bestaat uit lucht en ether. Het is een verdrogende smaak. Daarom is het gebruik van bittere voeding ook versterkend en zeer goed voor mensen met te veel kapha. Daarnaast is bittere voeding ook sterk zuiverend, want door zijn koele eigenschappen is ze een goed middel om hete afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen. Bittere voeding zorgt ook voor een geestelijke zuivering, het ontnuchtert de mens en bevrijdt hem van zijn passies en zwoele emoties. Teveel bittere voeding kan mensen verbitterd maken.

Voorbeelden van bittere voeding zijn rauwe groene groenten en groene thee.

Wrang

Wrang bestaat uit lucht en aarde. Het is een smaak die verdrogend en samentrekkend werkt. Daardoor heeft het een zeer gunstig effect bij mensen die last hebben van een kapha-verhoging, wat zich kan uiten in weekheid en slapte. Wrange voeding is een perfect middel om dit soort kwalen te herstellen. Net als bittere, zal wrange voeding de mens geestelijk zuiveren en versterken. Wrang trekt samen en helpt centreren. En juist wegens zijn samentrekkende eigenschappen wordt wrange voeding ook vaak gebruikt bij wonden. Teveel wrange voeding kan mensen nihilistisch maken.

Voorbeelden van wrange voeding zijn kurkuma en groene groenten.

Dosha’s zijn uit balans?

Zijn je dosha’s uit balans, dan kunnen deze zes smaken je helpen om het onevenwicht te herstellen. Ben je gezond, dan adviseert de Ayurveda je ieder van deze zes smaken in je voeding op te nemen. Deze zes smaken brengen je in contact met de vijf elementen en deze elementen zijn dan weer de bouwstenen van je lichaam en de hele natuur.

Bron: Het Ayurveda kookboek van Lies Ameeuw