Kapha

Aarde en water, zwaar, koud, olieachtig, vast, langzaam, stabiel, zacht, ondoorzichtig, glad en grof.

Kapha-mensen zijn fysiek het best gebouwd. Ze hebben het stevigste botstelsel, hebben levenslang een zachte babyhuid, normaal hebben ze grote en blauwe ogen, een goede uithouding, een sterke immuniteit en een goede vruchtbaarheid.

Het zijn mensen van nature stabiel, ook in hun emoties en hun denken. Ze houden van verantwoordelijkheid, structuur, zorg en genieten. Aan hun eetgewoontes merk je dat kapha-mensen de traagste spijsvertering hebben. Ze zijn niet de grootste eters, ze kunnen gemakkelijk een maaltijd overslaan. Ze houden uitgesproken van zoetigheden. Wanneer ze even uit evenwicht zijn, hebben ze de neiging om té veel te snoepen.

Pitta

Vuur en een beetje water, licht, warm, olieachtig, vloeibaar, scherp, mobiel, zacht, helder, glad en fijn.

Pitta-mensen zijn fysiek eerder gemiddeld gebouwd, zijn niet dik maar hebben wel goede spieren. Hun huid is meestal roodachtig, met sproeten, en meestal hebben ze groene ogen. Het zijn sterke mensen als ze hun energie richten en goede keuzes maken. Het zijn mensen die houden van leiderschap en het ontwikkelen van projecten. Ze zijn heel passioneel in hun voelen en denken. Ze zijn warmhartig en ze houden van iets neerzetten, groei en ontwikkeling, schoonheid en luxe.

Vata

Ether en lucht, licht, koud, droog, vast, snel, bewegend, hard, helder, ruw en fijn.

Vata-mensen zijn fysiek gezien fijngebouwd, weinig gespierd en weinig behaard. Ze hebben kleine beweeglijke ogen, meestal grijs of bruin. Ze zijn van nature niet sterk, hebben geen groot uithoudingsvermogen en zijn niet zo vruchtbaar. Het zijn mensen die houden van afwisseling, ze zijn veranderlijk in hun emoties, in hun denken, in hun keuzes. Ze zijn heel open en nieuwsgierig, ze houden van vernieuwing, communicatie en reizen.

In hun eetgewoontes merk je dat Vata-mensen geen grote eetlust hebben, en geen sterke spijsvertering hebben. Ze eten van nature geen grote hoeveelheden, maar hebben eerder de neiging om heel de dag door kleine porties te eten. Wanneer ze uit evenwicht zijn, verwaarlozen ze snel hun voeding.

Veel mensen zijn een combinatie van 2 dosha’s, bijvoorbeeld pitta-kapha, vata-pitta, enz.

Nu je wat meer weet over de drie verschillende constituties, kan je je meer verdiepen wat Ayurveda verstaat onder gezondheid.

Oppervlakteconstitutie en geboorteconstitutie in Ayurveda

Ayurveda maakt een onderscheid tussen je geboorteconstitutie en de manier waarop je je naar de buitenwereld toe gedraagt. De geboorteconstitutie drukt uit wat jij in wezen bent. Het is de perfectie, het is jouw ware aard. Naast deze pure staat van diepte, hebben we ook een oppervlaktestaat. Het is niet wat we van de geboorte hebben meegekregen maar het is onze wereldse natuur, ons lichaam, ons denken, voelen, bewustzijn.

Het hele idee van de Ayurveda is dat jouw oppervlaktestaat in overeenkomst is met jouw oorspronkelijke natuur. Jouw mens-zijn mag en moet een uitdrukking zijn van jouw universele zijnskwaliteit. En dat is de essentie van gezond zijn volgens de Ayurveda: een mens is optimaal gezond wanneer zijn oppervlakteconstitutie overeenstemt met zijn geboorteconstitutie. Dat betekent niet dat hij alleen gezond is, maar ook dat hij gelukkig is en vrij is om te worden wie hij is. Dat hij zich kan bewegen zoals hij is en kan volbrengen wat hij wil. Als je vanuit je menselijke persoonlijkheid die universaliteit niet kunt uitdrukken, dan ben je ziek.

Om gezond te leven is het dus belangrijk te weten wat jouw oorspronkelijke dosha is, of wat jouw geboorteconstitutie is. Want alleen dan kan je je levensstijl en eetgewoonte aanpassen aan wie je werkelijk bent.

Ben je bv een vata-type en je krijgt ineens enorme dorst en grote eetlust, dan weet je dat er iets niet klopt. Zo kunnen bepaalde symptomen erop wijzen dat één van de dosha’s te veel in je levensstijl aanwezig is. Uitgangspunt daarin is dat gelijke eigenschappen elkaar versterken en tegengestelde eigenschappen elkaar verzwakken.

Als je bijvoorbeeld té weinig hitte hebt, is het belangrijk hitte toe te voegen en verwarmend voedsel te eten. Om goed ayurvedisch te eten, is het belangrijk dat je ook de eigenschappen van voedsel leert kennen.

In de Ayurveda onderscheidt men daarin zeven aspecten:

Eigenschappen, smaken, energie, smaak na vertering, sjamaanse kracht, symptomatische werking, zuiverheid.

Bron: Het Ayurveda kookboek van Lies Ameeuw